Yasal Mal Rejimi / Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi

01.01.2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ile aksi bir sözleşme yapılmadığı takdirde, evliliklerde edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olacağı kabul edilmiştir.Edinilmiş mallara katılma rejimi, eşlerin evlilik sürecinde elde ettikleri malların diğer eşle ortak olmasını ifade eder. Bu rejim, edinilmiş mallar ile her bir eşin kişisel mallarını kapsar. Bu durumda, edinilmiş mallar ile kişisel mallar arasında bir ayrım yapılması önemlidir.

Kişisel Mallar

Kişisel mallar, edinilmiş malların aksine mal tasfiyesi sırasında paylaştırılmaz. Mal tasfiyesi ile beraber her eş diğer eşte bulunan kişisel mallarını geri alır. TMK’nın 220. maddesinde nelerin kişisel mal olduğu sayılmıştır. TMK’ya göre bir eşin kişisel malları şunlardır:

• Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya: Kişinin şahsi kullanımına özgülenen mallardır.
• Mal rejimi başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri: 01.01.2002 tarihinden önce edinilen iş malları ve evlenmeden önceki mülkler kişisel mal olarak değerlendirilir. Ayrıca, eşlerden birine miras kalan varlıklar da kişisel mal sayılmaktadır. Kişilerin şans oyunları ve şansa dayalı yarışmalardan elde ettikleri kazançlar da karşılıksız kazançlar olarak kişisel mal kabul edilmektedir.
• Manevi tazminat alacakları: Eşlerin evlilik birliği süresince kişisel zararlarının karşılığı olarak elde ettikleri manevi tazminatlarda kişisel mal sayılmaktadır.
• Kişisel mallar yerine geçen değerler: Evlilik birliğinin devamı süresince kişisel malların yerine geçen değerler de kişisel mal olarak kabul edilmektedir. Örneğin, evlilik birliği içerisinde miras yoluyla kendisine ev kalmış eş, bu evi daha sonradan satarak elde ettiği gelirle yat almışsa artık bu yat da kişisel mal olarak kabul edilmektedir.

Yukarıda 4 fıkra halinde sayılan kişisel mallar kanun gereğidir. Ancak eşler, mal rejimi sözleşmesiyle,

• Bir mesleğin icrası veya işletmenin faaliyeti sebebiyle doğan ve edinilmiş mallara dâhil edilmesi gereken malvarlığı değerlerinin kişisel mal sayılacağını,
• Kişisel malların gelirlerinin edinilmiş mallara dâhil olmayacağına,

karar verebilirler. Bu gelirler mal rejimi sözleşmesiyle kişisel mal olarak kabul edileceği kararlaştırılmamış ise artık malların tasfiyesi aşamasında bu gelirler edinilmiş mal olarak kabul edilecektir.

Edinilmiş Mallar

Her eş kendi kişisel mallarını aldıktan sonra evlilik içerisinde elde edilen “edinilmiş mallar” yarı yarıya paylaşılır. Evlilik içerisinde elde edilen “edinilmiş mallar” kanunda şu şekilde tarif edilmiştir:.

• Çalışmasının karşılığı olan edimler: Evlilik birliği içerisinde eşlerin bedensel ve zihinsel çalışmalarının karşılığı olarak elde ettikleri maaş, aylık ücret, yevmiye, bahşiş gibi gelirler.
• Sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurum ve kuruluşların veya personele yardım amacı ile kurulan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler: Evlilik birliği içerisinde eşlerin aldıkları emekli maaşı, işsizlik maaşı, kısa çalışma ödeneği, emekli ikramiyesi, yaşlılık maaşı, kıdem ve ihbar tazminatı gibi ödemeler.
• Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar: Trafik ve iş kazaları nedeniyle eşlere ödenen tazminatlar.
• Kişisel malların gelirleri: Tasfiyeye tabi olmayan kişisel mallardan elde edilen gelirler edinilmiş mal olarak kabul edilmektedir. Örneğin miras yoluyla elde edilen taşınmazın kiralanması sonucu elde edilen kira gelir edinilmiş mal olarak kabul edilmekte ve tasfiyeye tabi olmaktadır.
• Edinilmiş malların yerine geçen değerler: Evlilik birliğinin devamı süresince edinilmiş malların yerine geçen değerlerde edinilmiş mal olarak kabul edilmektedir. Örneğin, evlilik birliği içerisinde çalışma karşılığı elde edilmiş gelirlerden ev alınmış ve bu ev daha sonradan satılarak elde edilen gelirle araba alınmışsa, artık bu araba da edinilmiş mal kabul edilmektedir.Yukarıda 5 fıkra halinde sayılan edinilmiş mallar tahdidi olarak sayılmamıştır. Hâkim mal tasfiyesi sırasında nelerin edinilmiş mal olduğunu belirleyecek ve diğer eş artık değer hesaplamasından sonra edinilmiş malların yarısı üzerinde hak sahibi olacaktır.

Kişisel Mal mı Edinilmiş Mal mı?

Eşlerden biri, bir malın kişisel mülk olduğu iddiasında bulunuyorsa, bu iddiasını kanıtlamak zorundadır. Çünkü evlilik süresince elde edilen mallar genellikle kişisel mal değil, edinilmiş mal olarak kabul edilir. Eğer eşlerden biri, evlilik içinde elde edilen bir malın kişisel mal olduğunu kanıtlayamazsa, o mal edinilmiş mal olarak paylaşım sürecine dahil edilir.

Bazen kişisel mallar ile edinilmiş mallar arasında bir denkleştirme yapılması gerekebilir. Bir eşin kişisel mallara yönelik borçları edinilmiş mallardan, edinilmiş mallara dair borçları ise kişisel mallarından ödenmişse, tasfiye aşamasında denkleştirme talep edilebilir.

Mal paylaşımı sırasında menkul veya gayrimenkul malların değerinin belirlenmesinde, mahkemenin karar tarihine en yakın değerler dikkate alınır. Paylaşım sonrası malların değerine yansıyacak yasal faiz de mahkemenin karar tarihinden itibaren işlemeye başlayacaktır.

Mal Rejiminin Sona Ermesi Ve Malların Tasfiyesi

Edinilmiş mallara katılma rejiminde; mal rejimi,

• Eşlerden birinin ölümü halinde,
• Eşlerin başka bir mal rejimini kabul etmesi halinde,
• Mahkemece evliliğin iptal veya boşanma sebebiyle sona erdirilmesi halinde,
• Mahkemece eşlerin mal ayrılığına geçilmesine karar verilmesi hâlinde ise mal rejimi dava tarihinden itibaren geçerli olmak üzere sona erecektir.

İlginizi Çekebilecek Diğer Konular :