Nasıl Dernek Kurulur? Dernek Kuruluş Süreçleri Nelerdir? Dernekler Nasıl Kapatılır?

Türk Medeni Kanunu ve Dernekler Kanunu çerçevesinde bir dernek kurmak belirli prosedürler ve süreler çerçevesinde gerçekleşir. İşte adım adım dernek kurulumu ve derneklerle ilgili tüm detaylar:

1. Dernek Kurma Şartları ve Kurucular

  • Kurucu Sayısı: Dernek en az yedi gerçek veya tüzel kişi tarafından kurulur.
  • Kurucuların Özellikleri: Kurucuların fiil ehliyetine sahip olmaları gerekir. Kamu hizmetlerinden yasaklı olanlar dernek kurucusu olamaz.

2. Dernek Tüzüğünün Hazırlanması

Dernek tüzüğünde yer alması gereken asgari unsurlar şunlardır:

  • Derneğin Adı ve Merkezi: Derneğin adı, amblemi (varsa) ve merkezi belirtilmelidir.
  • Derneğin Amacı ve Faaliyet Alanları: Derneğin kuruluş amacı ve bu amacı gerçekleştirmek için yürüteceği faaliyetler açıkça belirtilmelidir.
  • Üyelik Şartları: Üyelik başvurusu, kabulü, reddi ve üyelikten çıkarılma koşulları tüzükte yer almalıdır.
  • Organlar ve Görevleri: Genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kurulu gibi organların görev ve yetkileri belirtilmelidir.
  • Mali Hükümler: Derneğin gelir kaynakları, bütçesi, hesap işlemleri ve mali denetim esasları tüzükte yer almalıdır.

3. Derneğin Kuruluş Bildirimi

  • Kuruluş Başvurusu: Derneğin kurucuları tarafından hazırlanmış olan tüzük ve kuruluş bildirimi ile birlikte, derneğin merkezinin bulunduğu yerin mülki idare amirliğine (genellikle valilik veya kaymakamlık) başvuru yapılır.
  • Gerekli Belgeler: Kuruluş başvurusunda şu belgeler bulunmalıdır:
    • Kuruluş bildirimi (dernek kurucuları tarafından imzalanmış)
    • Dernek tüzüğü
    • Kurucuların nüfus cüzdanı örnekleri
    • Kurucuların ikametgah belgeleri
    • Kurucuların adli sicil belgeleri
    • Dernek adına alınmış taşınmaz mal varsa, buna dair belgeler
    • Geçici yönetim kurulu üyeleri listesi

4. Mülki İdare Amirliğinin İncelemesi

  • İnceleme Süresi: Mülki idare amirliği, başvuruyu aldıktan sonra 60 gün içinde inceleyerek derneğin kurulmasında hukuka aykırılık olup olmadığını denetler.
  • Eksikliklerin Giderilmesi: Başvuru eksik belgeler veya yanlış bilgiler içeriyorsa, bu eksikliklerin giderilmesi için kuruculara ek süre tanınır.

5. Derneğin Tüzel Kişilik Kazanması

  • Tüzel Kişilik: Mülki idare amirliği tarafından başvurunun uygun bulunması durumunda, dernek tüzüğü ile birlikte dernek kütüğüne kaydedilir ve dernek tüzel kişilik kazanır.
  • İlk Genel Kurul Toplantısı: Dernek tüzel kişilik kazandıktan sonra, en geç altı ay içinde ilk genel kurul toplantısını yaparak organlarını oluşturur.

6. Dernek Organları ve Görevleri

  • Genel Kurul: Derneğin en üst karar organıdır ve tüm üyelerden oluşur. Genel kurul, olağan ve olağanüstü toplantılar yapar.
    • Olağan Toplantı: Tüzükte belirtilen sürelerde (en fazla üç yılda bir) yapılır.
    • Olağanüstü Toplantı: Yönetim kurulunun veya denetim kurulunun gerekli gördüğü durumlarda veya dernek üyelerinin beşte birinin yazılı isteği üzerine yapılır.
  • Yönetim Kurulu: Derneğin yürütme organıdır ve genel kurul tarafından seçilir. Yönetim kurulu, derneğin yönetiminden sorumludur ve tüzükte belirtilen sürelerde toplanır.
  • Denetim Kurulu: Derneğin mali denetimini yapar ve genel kurula rapor sunar. Denetim kurulu, tüzükte belirtilen sürelerde denetim yapar.

7. Derneklerin Faaliyetleri ve Gelir Kaynakları

  • Faaliyet Alanları: Dernekler, tüzüklerinde belirtilen amaçlar doğrultusunda sosyal, kültürel, ekonomik, eğitim, bilim, spor, sağlık gibi çeşitli alanlarda faaliyet gösterebilirler.
  • Gelir Kaynakları: Derneklerin gelir kaynakları arasında üye aidatları, bağışlar, yardımlar, dernek faaliyetlerinden elde edilen gelirler (konferans, konser, kermes gibi) ve benzeri kaynaklar bulunur.

8. Derneklerin Denetimi

  • İç Denetim: Dernek tüzüğünde belirtilen esaslara göre denetim kurulu tarafından gerçekleştirilir. Denetim kurulu, derneğin hesaplarını ve işlemlerini denetler.
  • Dış Denetim: Mülki idare amirliği veya ilgili bakanlıklar tarafından yapılan denetimlerdir. Bu denetimler, derneklerin faaliyetlerinin hukuka uygunluğunu kontrol etmek amacıyla yapılır.

9. Derneklerin Feshi

  • Kendiliğinden Fesih: Dernek tüzüğünde belirtilen sürenin dolması veya amacın gerçekleşmesi durumunda kendiliğinden feshedilir.
  • Genel Kurul Kararı ile Fesih: Genel kurulun üçte iki çoğunluğu ile alınan fesih kararı ile dernek feshedilebilir. Fesih kararı, mülki idare amirliğine bildirilir.
  • Mahkeme Kararı ile Fesih: Kanunlara aykırı faaliyetler nedeniyle mahkeme kararı ile dernek feshedilebilir. Bu durumda, derneğin malvarlığı tüzüğünde belirtilen şekilde tasfiye edilir.

Kısaca Dernek kurma işlemler şu şekilde gerçekleştirilir:

  1. Kurucular Belirlenir: En az yedi kişi dernek kurucusu olarak belirlenir.
  2. Tüzük Hazırlanır: Derneğin adı, amacı, üyelik şartları ve diğer gerekli bilgiler tüzükte belirtilir.
  3. Başvuru: Tüzük ve kuruluş bildirimi mülki idare amirliğine sunulur.
  4. İnceleme ve Kayıt: Mülki idare amirliği başvuruyu inceleyerek eksiklikleri bildirir. Eksiklikler giderildikten sonra dernek kütüğüne kaydedilir ve dernek tüzel kişilik kazanır.
  5. İlk Genel Kurul: Dernek, tüzel kişilik kazandıktan sonra altı ay içinde ilk genel kurul toplantısını yaparak organlarını oluşturur ve faaliyetlerine başlar.

Similar Posts