Pasaport Tahdidinin İptali
Pasaport Tahdidi Nedir?
Pasaport tahdidi işlemi bir kimsenin yurt dışına çıkmasını engellemek amacıyla idare tarafından tesis edilen bir idari işlemdir. Dayanağını Pasaport Kanununun 22. maddesinden alan söz konusu işlemin tesisi için idarece herhangi bir mahkeme kararına ihtiyaç duyulmaz. Buna göre;
Madde 22 – (Değişik: 28/5/1988 – 3463/3 md.)
Yurt dışına çıkmaları; mahkemelerce yasaklananlara, memleketten ayrılmalarında genel güvenlik bakımından mahzur bulunduğu İçişleri Bakanlığınca tespit edilenlere ve terör örgütlerine aidiyeti, iltisakı veya irtibatı belirlenen yurtdışındaki her türlü eğitim, öğretim ve sağlık kuruluşları ile vakıf, dernek veya şirketlerin kurucu ve yöneticisi olduğu veya bu yerlerde çalıştığı İçişleri Bakanlığınca tespit edilenlere pasaport veya seyahat vesikası verilmez.
Ancak, yabancı memleketlere gitmeleri mahkemelerce yasaklananlar dışında kalanlara, zaruri hallerde Cumhurbaşkanının onayı ile pasaport veya pasaport yerine geçen seyahat vesikası verilebilir.
Pasaport Tahdidi İşleminin Anayasa’ya Aykırılığı
Vatandaşın yurt dışına çıkış hürriyeti Anayasanın Yerleşme ve seyahat hürriyeti başlığı altında 23. maddede düzenlenmiştir. Bu bağlamda;
“Vatandaşın yurt dışına çıkma hürriyeti, ancak suç soruşturması veya kovuşturması sebebiyle hâkim kararına bağlı olarak sınırlanabilir.”
Belirtilen hükümden kişi hakkında adli kontrol sebebiyle, hakim tarafından verilmiş bir karar olmadığı müddetçe, kişinin yurt dışına çıkma hürriyetinin idari bir işlemle sınırlandırılmasının hukuka aykırı bir durum ortaya çıkaracağı anlaşılmaktadır.
Pasaport Tahdidi İşleminin İptali
Hukuka aykırı olduğu düşünülen bu kısıtlayıcı işleme karşı iptal davası açmadan önce söz konusu pasaport tahdidinin kaldırılması için idareye başvurulması gerekmektedir. İdarenin yaptığı işlemlerin sebep unsuru bakımından eksik olmaması gerekmektedir. Başvuru yapıldıktan sonra İdare yapılan başvuruya 30 gün içerisinde cevap vermediği ya da başvuruyu reddettiği takdirde 60 gün içerisinde iptal davası açılabilir.
Pasaport tahdidinin iptali davasında görevli ve yetkili mahkeme işlemi gerçekleştiren idari makamın bulunduğu yer idare mahkemesidir.
