Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tazminat Türleri Nelerdir?

Maddi hasarlı trafik kazalarında tazminatlar şu şekilde sayılabilir:

1- Maddi hasar tazminatı

2- Araç değer kaybı tazminatı

3- Mahrumiyet bedeli (araçtan yoksun kalma) tazminatı

4- Kazanç kaybı tazminatı (Genellikle ticari amaçla kullanılan araçların karıştıkları kazalar için)

MADDİ HASAR TAZMİNATI

Maddi hasar tazminatı, trafik kazası neticesinde araçta meydana gelen tüm maddi hasarları ifade eder. Trafik kazasına maruz kalan araçta çarpmanın etkisiyle maddi hasar meydana geleceği bilinen bir gerçektir. Bu nedenle maddi hasarsız bir trafik kazasından bahsetmek oldukça zordur.

ARAÇ DEĞER KAYBI TAZMİNATI NEDİR?

“Araçlarda değer kaybı nedir?” sorusu, bugün kaza yapan birçok sürücünün karşısına çıkmaktadır. Araç değer kaybı, meydana gelen bir kaza sonrası onarılan aracın ikinci el piyasa fiyatına göre değer kaybetmesidir. Kazanın ardından tamir edilen aracın onarımı her ne kadar kusursuz olsa dahi, arabanın satış fiyatı kaza öncesi belirlenen satış fiyatından her halükarda daha düşük olacaktır.

Hangi Evraklar Gerekli?

ARAÇ DEĞER KAYBI TALEBİ İÇİN GEREKLİ EVRAKLAR NELERDİR ?

1. Kaza tespit tutanağı
2. Eksper raporu
3. Araç ruhsat ve poliçe bilgileri
4. Hasar görenin kimlik bilgileri
5. Aracın hasar ve varsa onarım fotoğrafları
6. Başvuru vekil aracılığıyla yapılıyorsa onaylı vekaletname sureti ve avukat bilgileri

ARAÇ DEĞER KAYBINI TALEP EDEBİLECEK KİŞİLER

Bir trafik kazası durumunda, kazada kusursuz olan aracın sahibi, aracındaki maddi hasarın tespiti ve oluşan değer kaybının tazmin edilmesi için talepte bulunabilir. Kazada kusuru bulunmayan tarafın aracında meydana gelen zararı, kazaya kusuruyla sebep olan taraf karşılamakla yükümlüdür.  

Dolayısıyla, meydana gelen trafik kazasında kusuru olmamasına rağmen aracında değer kaybı oluşan araç sahibi, kazaya sebep olan kusurlu aracın trafik sigortası poliçesini düzenleyen sigorta şirketine başvurabilir.

Normal şartlarda, kazada kusurlu olan taraf, değer kaybı talebinde bulunma hakkına sahip değildir. Ancak aracın kasko sigortası kapsamında, kaza sonucu kusurlu olsa dahi değer kaybı talebinde bulunma hakkı tanınmışsa, bu durumda değer kaybı tazminatı talep edilebilir.

ARAÇ DEĞER KAYBI TAZMİNİNDEN KİM SORUMLUDUR?

Trafik kazasında kusurlu olan taraf, kazanın gerçekleşmesinde herhangi bir kusuru bulunmayan araç sahibinin zararını karşılamakla yükümlüdür. Dolayısıyla, araç değer kaybına ilişkin talepler, meydana gelen kazada haksız (kusurlu) olan tarafa ve dolayısıyla da trafik sigorta poliçesini düzenleyen sigorta şirketine karşı öne sürülecektir. Bu taleplerin ise, ilgili sigorta şirketine yazılı bir şekilde sunulması gerekmektedir.

ARAÇ DEĞER KAYBINDA SİGORTA ŞİRKETLERİNİN SORUMLULUĞU

Trafik kazalarında araçların değer kaybı, sigorta süreçleri açısından önemli bir konudur. Bu bağlamda, kazada kusurlu olan ve kusuru olmayan araç sahiplerinin karşılaştığı durumlar ve sigorta şirketlerinin sorumlulukları şu şekildedir:

Kazada Kusurlu Olan Araç Sahipleri:

• Kaza sonucunda kusurlu olan araç sahiplerinin trafik sigortası, yani Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta Poliçesi, kendi araçlarının sebep olduğu zararları ve diğer araçlara verilen hasarları karşılar.
• Ancak kusurlu olan araç sahiplerinin araçlarında meydana gelen değer kaybı, trafik sigortasının kapsamı dışındadır. Bu nedenle, bu kişiler trafik sigortası ile değer kaybı talebinde bulunamazlar.

Kazada Kusuru Olmayan Araç Sahipleri:

• Kazada kusuru olmayan araç sahiplerinin trafik sigortası poliçesi, kendi araçlarının onarım masraflarını ve diğer araçlara verilen zararları karşılar.
• Eğer kusursuz araç sahibinin aracında meydana gelen kazaya bağlı olarak değer kaybı oluşmuşsa, bu değer kaybını karşılayan taraf trafik kazasını kusurlu şekilde gerçekleştiren aracın trafik sigorta şirketidir.
• Kusuru olmayan araç sahipleri, trafik sigortası ile değer kaybı talebinde bulunabilirler.

Kasko Sigortası ve Değer Kaybı Talepleri:

• Kazada kusurlu olanlar dahil herhangi bir araç sahibi, kasko sigortası kapsamındaysa ve poliçede değer kaybı talebi hakkı tanınıyorsa, kusurlu olsa bile değer kaybı tazminatı talebinde bulunabilir.

ARAÇ DEĞER KAYBINI TALEP EDEBİLMEK İÇİN GEREKLİ KOŞULLAR

Araç değer kaybı tazminatı talebinin yerine getirilmesi için yasal olarak belirlenmiş birtakım koşullar bulunmaktadır. Değer kaybı tazminatı talebinde bulunabilmek için gereken koşullar aşağıda sıralanmıştır:

Başvuru Süresi: Değer kaybı tazminatı talebinde bulunabilmek için kaza tarihinden itibaren en fazla 2 yıl içerisinde başvuru yapılması gerekmektedir.

Kusur Oranı: Değer kaybı tazminatı talebinde bulunan taraf, trafik kazasında %100 oranında kusurlu olmamalıdır. Kusurlu oranın belirlenmesi, tazminat talebinin geçerliliği açısından önemlidir.

Önceden Zarar Görmemiş Parçalar: Trafik kazası sonucu hasar gören parçaların daha önce herhangi bir hasara uğramamış olması gerekmektedir. Değer kaybı talebinin temeli, kazaya bağlı olarak meydana gelen yeni ve ek zarardan kaynaklanır.

Hasar Düzeyi: Araç, ağır hasarlı olarak kabul edilen ve onarılamayacak düzeyde hasar görmemiş olmalıdır. Değer kaybı talebi, aracın hala onarılabilir bir durumda olduğu varsayımı üzerine kurulur.

Talep Sahibi ve Kusur Durumu: Yukarıdaki koşulların sağlanması durumunda, kaza yapan tarafın ya kusursuz ya da daha az kusurlu olması gerekmektedir. Bu durumda, değer kaybı tazminatı talebinde bulunabilir ve ayrıca değer kaybı nedeniyle tazminat davası da açabilir.

Bu koşullar, araç değer kaybı tazminatı talebinin yasal ve hukuki temellerini oluşturan önemli unsurları içermektedir. Bu şartlara uygun bir şekilde başvuru yapılması, talebin olumlu bir sonuçla sonuçlanma olasılığını artırabilir.

ARAÇ DEĞER KAYBI NASIL HESAPLANIR ?

Yaşı ve aracın yürüyen aksam denilen bölgesinin almış olduğu hasarlar tüm kapsamı birlikte değerlendirilerek aracın kaza öncesi hasarsız ikinci el piyasa değeri ile kaza meydana geldikten ve tamir edildikten sonraki ikinci el piyasa değeri arasındaki farka göre araç değer kaybı hesaplanır. Aracın kaza tarihindeki hasarsız piyasa değeri ile hasarlı haldeki piyasa değeri arasındaki farkı belirlemek için;

• Aracın üretim yılı
• Aracın hasar geçmişi ve niteliği
• Aracın Kilometresi
• Marka ve model bilgisi
• Trafiğe çıkış tarihi
• İkinci el değeri
• İşlem gören parça sayısı
• Değişen parçaların önemi
• Onarım yapan yerin yetkili servis olup-olmaması
• Boya işlemi

Gibi durumlar göz önüne alınarak ARAÇ DEĞER KAYBI hesaplanır.

SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU’NA BAŞVURU PROSEDÜRÜ

Trafik kazaları sonucu değer kaybı yaşayan araç sahipleri için sigorta şirketlerinin ödemeleri gereken değer kaybı tazminatı, bazen reddedilebilir veya yetersiz şekilde ödeyebilir. Bu gibi durumlarda çözüm arayışı için Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru yapmak gerekebilir. Bu süreç aşağıdaki adımlarla gerçekleştirilir:

Sigorta Şirketi Değerlendirmesi: Kazada kusuru olmayan araç sahibi, değer kaybını talep ettiğinde, sigorta şirketi ödeme yapmakla yükümlüdür. Ancak bazı durumlarda sigorta şirketi ödeme yapmayı reddedebilir veya istenen miktarın altında bir teklif sunabilir.

Sigorta Tahkim Komisyonu Başvurusu: Sigorta şirketinin ödeme yapmayı reddetmesi veya yetersiz ödeme yapması durumunda, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru gereklidir. Ancak başvuru yapmadan önce sigorta şirketinin bu komisyona üye olup olmadığı kontrol edilmelidir.

Cevap Süresi: Başvuru yapılan sigorta şirketi, başvuru tarihinden itibaren 15 iş günü (trafik sigortalarında 15 gün) içinde yazılı cevap vermek zorundadır. Cevap alınmazsa, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru adımlarına geçilmelidir.

Başvuru Formu ve Belgeler: Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru yapabilmek için ilgili başvuru formu eksiksiz doldurulmalıdır. Gerekli belgelerle birlikte başvuru, internet üzerinden veya posta yoluyla gerçekleştirilir.

Hakem Ataması ve Değerlendirme: Başvuru kabul edildiğinde, Komisyon tarafından bir hakem atanır. Sigortacılık Kanunu ve Sigortada Tahkime İlişkin Yönetmelik kapsamında değerlendirme yapılır ve hazırlanan raporla birlikte hakeme sunulur.

Karar Süreci: Hakem, Sigortada Tahkime İlişkin Yönetmelik’in 10. maddesi uyarınca, başvurudaki tüm bilgileri ve delilleri değerlendirdikten sonra 4 ay içinde karar vermek zorundadır.

Zorunlu Sigortalar İçin Başvuru: Zorunlu trafik sigortaları için, sigorta şirketinin komisyona üye olup olmadığına bakılmaksızın, 18.04.2013 tarihinden sonra yaşanan uyuşmazlıklar için de Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru yapılabilmektedir.

Bu süreç, araç sahiplerinin haklarını korumak ve değer kaybı tazminatını adil bir şekilde talep etmek için kullanabilecekleri bir yöntemdir. Uyuşmazlık yaşanan durumlarda, Sigorta Tahkim Komisyonu aracılığıyla adil bir çözüme ulaşmak mümkün olabilir.

ARAÇ DEĞER KAYBI TAZMİNAT DAVASI

Karayolları Trafik Kanunu’na göre, kusurlu taraf ile trafik sigortasının tarafı olan sigorta şirketi, kazada kusuru olmayan araçta meydana gelen hasardan müteselsilen sorumludur. İlaveten, sigorta şirketinin, kaza sonucunda araçta oluşan değer kaybından da sorumlu olacağı, yukarıda emsaline yer verilen Yargıtay kararlarıyla sabittir. Bu sebeple dava hem sigortaya hem de sürücüye karşı açılabilir.

ARAÇ DEĞER KAYBI TALEPLERİNDE ZAMANAŞIMI VE DAVA SÜRESİ

Kaza sonucu kusuru olmayan araç sahipleri, araçlarında meydana gelen değer kaybının giderilmesi için sigorta şirketine karşı dava açma hakkına sahiptir. Ancak bu dava hakkının belirli bir zaman sınırlaması vardır. Bu süre, kazanın meydana geldiği tarihten itibaren 2 yıldır.

ARAÇ DEĞER KAYBI TALEPLERİNDE GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Aracında değer kaybı yaşayan araç sahibi, bu değer kaybının tazmin edilmesi amacıyla açacağı tazminat davasında, görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemesi’dir.

Yetkili mahkeme ise, davalı tarafın ikametgahı veya sigorta şirketinin merkezinin bulunduğu yer mahkemesidir.

MAHRUMİYET BEDELİ TAZMİNATI

Mahrumiyet bedeli ise trafik kazası neticesinde aracın tamirhanede kaldığı süre boyunda araç sahibinin aracından mahrum kalmasından kaynaklı olarak talep ettiği uygulamada ortalama günlük araç kiralama tutarı ile mahrum kalınan sürenin dikkate alınarak hesaplandığı bir tazminat türüdür.

KAZANÇ KAYBI TAZMİNATI

Kazanç kaybı durumunda ise, ticari olarak kullanılan bir aracın kaza sebebiyle kullanılmaması ve bu durumda kazançta meydana gelen kaybı ifade etmektedir. Bu durumda genellikle hasara uğrayan araç ticari bir işletmeye ait olmaktadır. Ancak uygulamada az da olsa hususi araçları ile kendi nam ve hesabına çalışan kişilerinde kazanç kaybına uğradıkları görülmektedir.

SİGORTA DAVALARINA HANGİ AVUKAT BAKAR ?

Türkiye Barolar Birliği’ne bağlı avukatların çalışma alanı bakımından herhangi bir sınırlama yoktur. Türk Hukuku’nda avukatlar konu sınırlaması olmaksızın her davada vekillik görevi yapmaktadır. Ancak hukuk biliminde uzmanlık alanının fazla olması, avukatların belirli alanlarda uzmanlaşmasına sebep olmaktadır. Halk arasında Sigorta avukatı olarak adlandırılan sigorta hukuku alanında uzmanlaşmış avukatlar genellikle sigorta hukukundan kaynaklanan davalara bakmaktadırlar.

SİGORTA AVUKATI NEDİR, KİME DENİR?

 Halk arasında Sigorta avukatı olarak adlandırılan sigorta hukuku alanında uzmanlaşmış avukatlar sigorta hukukuna ilişkin her türlü ihtilafta müvekkilinin menfaatini koruyan, somut uyuşmazlıklarda yaptığı doğru analizlerle risk tespitinde bulunan, müvekkilinin hak kaybına uğramasını engelleyen hukuki danışman ve avukattır.

Müvekkillerinin hukuki statüsünü doğru tespit etmek suretiyle menfaatlerini gözetmekte ve hak kaybını uğramasını engellemektedir.

Sigorta Avukatlarının görev tanımında hukuki danışman olarak hizmet vermesi de yer alır. Müvekkilin yalnızca danışmanlık talep ettiği durumlarda sigorta avukatı öncelikle müvekkilin problemini doğru analiz etmek suretiyle somut uyuşmazlığı hukuki zemine oturtmalıdır. Arkasından, müvekkilinin sahip olduğu hakları ve ortaya çıkması muhtemel riskleri tespit etmeli ve hukuki mütalaa sunmalıdır.

 SİGORTA AVUKATI NE İŞ YAPAR?

Halk arasında sigorta hukuku alanında uzmanlaşmış Sigorta avukatı olarak adlandırılan avukatlar, sigorta şirketleriyle sigorta sözleşmelerinden kaynaklanan veya zarar gören üçüncü kişiler ile sigortacı arasındaki uyuşmazlıklarda vekillik yapar. Sigorta avukatı; geçerli bir sigorta sözleşmesi kurulup kurulmadığını, ortaya çıkan zararın sigorta kapsamında olup olmadığını, sigorta sözleşmelerinin düzenlenmesi hususu, sigorta konusu üzerinde gerçekleşen rizikonun sonucunda meydana gelen zararın tazmin ettirilmesi gibi hak kaybına uğranmaması adına her çeşit hukuki desteği sağlamaktadır.

AVUKATSIZ SÜRECİN YÜRÜTÜLMESİ

Vatandaşlar tahkime bireysel olarak başvurabilir. Ancak yargılama süresince başvuru şekli, yöntemi, ara karar ifaları, bilirkişi raporu, rapora itiraz gibi yargılamanın şahsına özgü teknik hususların avukat kanalıyla yapılması vatandaşlar açısından hak kaybının önlenmesinde önem arz etmektedir. Mağdurların bu konuda kendisini avukat gibi tanıtan, avukat gibi faaliyet gösteren kişilere dikkat etmesi gerekmektedir. Bu konuda ülkemizde çok büyük mağduriyetler yaşanmış ve yaşanmaya devam etmektedir.

Halk arasında sigorta avukatları olarak adlandırılan sigorta hukuku alanında uzmanlaşmış avukatlar yaralanmalı trafik kazası sonucunda müvekkili için ortaya çıkması muhtemel söz konusu riskleri öngörür. Ardından  dava esnasında hızlı ve doğru manevralarla süreci müvekkili yararına en iyi şekilde yönetir. Bu sebeple sürecin alanında uzman bir avukat ile birlikte yürütülmesinde fayda vardır.

Konu ile ilgili daha fazlası için iletişim sayfamızdan Hukuk Büromuz ile irtibat kurabilirsiniz.